Revista “Vogue” ia ka dekdikuar një artikull dhunës seksuale ndaj grave, e në mesin e grave të përmendura është edhe e mbijetuara e dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë, Vasfije Krasniqi Goodman
Ka plagë aq të thella sa gjuha i lë pa i kuptuar. Përdhunimi është njëra prej tyre. Ai hesht me forcë dhe pastaj me turp – duke i lënë të mbijetuarat të izoluara jo vetëm në dhimbjen e tyre, por edhe në pamundësinë e tyre të perceptuar për të folur për të. “ Le të flasim për përdhunimin” , projekti afatgjatë nga fotografja dhe aktivistja Jadëiga Brontē, përballet me atë heshtje me qartësi radikale, duke krijuar një hapësirë ku dëshmia, solidariteti dhe dukshmëria bashkohen, shkruan Vouge, përcjell portali rtv21.tv
I përbërë nga mbi 250 autoportrete dhe deklarata personale nga të mbijetuar të dhunës seksuale në të gjithë botën, projekti i reziston logjikës së anonimitetit ose abstraksionit. Çdo pjesëmarrës zgjedh se si të shihet – si të pozojë, çfarë të zbulojë dhe çfarë të thotë. Imazhet nuk janë klinike ose voajuriste; ato janë të prekshme dhe të qeta, shpesh të qeta, herë pas here konfrontuese, gjithmonë dinjitoze. Shikuesit nuk i jepet qasje me forcë, por ftohet të dëshmojë me kujdes.
Projekti i Brontës na kujton se, edhe në një botë të mbushur me imazhe vuajtjesh, përdhunimi mbetet vazhdimisht i nën-përfaqësuar. Kemi parë fotografi të panumërta të luftës, urisë, zhvendosjes dhe protestave. Por dëshmitë për dhunën seksuale, veçanërisht në formën e vetë-përfaqësimit, janë të rralla. Pse është ende kaq e vështirë të shikosh? Cilat sisteme vazhdojnë t’i pengojnë të mbijetuarit të dëgjohen ose të besohen? “ Le të flasim për përdhunimin” i ngre këto pyetje me këmbëngulje të qetë.
Kjo vepër është gjithashtu një dëshmi e faktit se përdhunimi nuk është një tragjedi individuale – është një krizë strukturore globale. Të mbijetuarat në këtë projekt vijnë nga vende, fe, mosha, orientime seksuale dhe prejardhje socio-ekonomike të ndryshme. Ky diversitet zbulon atë që shpesh errësohet: përdhunimi nuk diskriminon dhe nuk kufizohet në asnjë kulturë apo kontekst të vetëm. Ai mundësohet nga sistemet patriarkale të dominimit dhe heshtjes në të gjithë globin.
Në shkallën dhe qëllimin e tij, projekti formon një arkiv të gjallë – një arkiv që refuzon sigurinë. Ai krijon një platformë ku trauma nuk reduktohet në spektakël, por ndahet si e vërtetë. Është e rëndësishme të theksohet se nuk ka të bëjë vetëm me ekspozimin. Ka të bëjë me agjencinë. Duke zgjedhur të flasin, duke formësuar rrëfimet e tyre vizuale dhe tekstuale, të mbijetuarit rimarrin pushtetin.
