Këngëtaret e famshme me origjinë kosovare Dua Lipa dhe Rita Ora mbrojnë përherë kauza të ndryshme që lidhen me shtetin e Kosovës, duke përfshirë edhe nismën për shtimin e saj në Apple Maps, e cila përfundoi me sukses.
Superyjet botërorë me origjinë kosovare Dua Lipa dhe Rita Ora e kanë treguar përherë mbështetjen e tyre për shtetin e Kosovës dhe kanë ndërmarrë shpesht nisma për njohjen e saj në botë duke përfshirë edhe nismën më të fundit për shtimin e saj në Apple Maps, e cila përfundoi me sukses.
Teksa shikon videoklipin “BIG” të Rita Orës pranverën e kaluar, arkitektura brutaliste në sfond të duket e njohur. Nuk është çudi pse: është filmuar në Kosovë. Një tjetër yll i popit, Dua Lipa, zgjodhi gjithashtu Bullgarinë për të xhiruar videoklipin e këngës së saj “Break My Heart”. Megjithatë, interesimi i dy këngëtarëve për Ballkanin nuk është i nxitur nga marketingu; ato të dyja janë me prejardhje shqiptare dhe shpesh i referohen rrënjëve të tyre kosovare.
Sipas TRTworld, Kosova zakonisht shfaqet në kryefjalë vetëm kur ka tensione me Serbinë. Vetëm një muaj më parë , të dy vendet ishin në prag të një lufte të re. Megjithatë, falë “princeshave” të estradës kosovare të Londrës, ka më shumë lajme pozitive lidhur me Kosovën.
“Kosova do të jetë gjithmonë atdheu ynë dhe ne do të jemi përgjithmonë krenarë që jemi kosovarë”, tha Rita Ora në një intervistë për Vogue. E lindur në Kosovë nga prindër shqiptarë, familja e saj u zhvendos në Mbretërinë e Bashkuar kur ajo ishte ende foshnjë. Megjithatë, ajo kurrë nuk e harroi origjinën e saj. Në vitin 2018, Ora performoi në kryeqytetin e Kosovës, Prishtinë, për 10 vjetorin e pavarësisë. Ajo gjithashtu filmoi videon e saj për “Shine Ya Light” atje. Gjithashtu, gjatë punës me UNICEF-in në vitin 2015, presidentja e atëhershme e Kosovës Atifete Jahjaga e emëroi atë ambasadore nderi në Kosovë.
Këtë vit, ajo dhe Lipa, uruan Vjosa Osmanin , presidenten më të re të Kosovës, për fitoren e saj në zgjedhje. Ndryshe nga Ora, Lipa, artistja femër më e transmetuar në spotify, ka lindur në Londër. Megjithatë, ajo ka prindër shqiptarë kosovarë dhe është po aq krenare për trashëgiminë e saj. Mjaft e çuditshme, në vitet 1960, gjyshërit e Lipës dhe Orës pinin pije së bashku në Jugosllavinë e atëhershme.
Në janar, Lipa inkurajoi qytetarët e Kosovës që të votojnë në zgjedhjet parlamentare. Më pas, ajo ka shpërndarë postime në rrjetet sociale nga presidentja Vjosa Osmani me rastin e Ditës Ndërkombëtare të të Zhdukurve, e cila kujton 1600 personat nga Lufta e Kosovës që janë ende të zhdukur. Osmani e uroi Lipën për fitimin e çmimit Grammy-t, duke komentuar se ajo është “ frymëzim për vajzat dhe gratë në Kosovë”. Lipa nuk ka harruar as vitin e 13-të të pavarësisë së Kosovës. Në një postim në Instagram, ajo tha se i kujtohet gjithçk “duke e parë në TV ndërsa jetonte në Prishtinë”.
Megjithatë, disa postime të tjera në rrjetet sociale nga Lipa për këtë temë zemëruan disa nga fansat e saj, veçanërisht postimin e saj “autokton” në Tëitter . Në të, ajo ndau një hartë që përfshin Shqipërinë, Kosovën dhe pjesë të vendeve fqinje. Shumë njerëz e akuzuan atë për mbështetjen e ekspansionit shqiptar. Këngëtarja më vonë e quajti atë një keqinterpretim dhe tha: Sa herë që postoj për Kosovën, Feed-i imçmendet, edhe nëse bëhet fjalë për diçka kaq të gëzueshme si ushqimi dhe muzika.
Si do të ndikonte gjithë ai popullaritet në njohjen e Kosovës?
Kosova ka kohë që po lufton për të fituar njohjen ndërkombëtare si shtet i pavarur, me njëfarë suksesi. Sot, 97 nga 193 anëtarët e Kombeve të Bashkuara, plus Olimpiadën , Facebook dhe Netflix e njohin pavarësinë e Kosovës. Megjithatë, mungesa e konsensusit global për këtë çështje ka lënë shumë njerëz të ndjehen të papërmbushur. Siç thekson Thomas Lindemann, profesor i Shkencave Politike në Universitetin Artois , një mungesë e tillë njohjeje krijon ‘ndjesinë e … dallimit negativ midis një vetë-imazhi të pretenduar dhe imazhit që na jepet nga të tjerët.’
Në këto situata mesazhet dhe diplomacia janë kritike. Në vitin 2011, qeveria e Kosovës hartoi një plan për arritjen e njohjes së plotë ndërkombëtare. Një strategji ishte rritja e pranisë së saj diplomatike jashtë vendit duke krijuar 32 ambasada dhe 24 konsullata. Një tjetër pikë kyçe ishte vendosja e një kthese pozitive për pavarësinë e Kosovës. Shumica e burokratëve të qeverisë në atë kohë me gjasë nuk e kishin parashikuar kurrë se do të kishin superyje të popit ndërkombëtar për të ndihmuar në atë përpjekje, por kështu rrodhën gjërat. Sot Lipa dhe Ora, duan apo nuk duan, janë lajmëtare të profilit të lartë për temën e pavarësisë së Kosovës.
Një pengesë e mëtejshme për shkakun e pavarësisë është se, në nivel global, ekzistojnë përkufizime dhe koncepte të ndryshme të njohjes. Njëra i referohet aspektit ligjor, përkatësisht njohjes së plotë si anëtare e bashkësisë ndërkombëtare. Kosova aktualisht është duke i përqendruar përpjekjet e saj në këtë front. Një tjetër njohje ka të bëjë më shumë me trashëgiminë kulturore. Përderisa disa qeveri refuzojnë ta njohin Kosovën si shtet sovran, Dua Lipa flet për trashëgiminë kosovare dhe Ora thotë se në zemër është kosovare. Ndërkohë, blogerët e udhëtimeve në YouTube e promovojnë Kosovën si tokën e Dua Lipës dhe Rita Orës.
Një hap i vogël për Apple, një hap gjigant për Kosovën
Vitin e kaluar, Lipa dhe Ora ndanë një peticion në rrjetet sociale duke kërkuar që Kosova të shfaqet në Apple Maps si një vend i pavarur. Në fund kompania nuk i rishikoi kufijtë, megjithatë, vendosi emrin e vendit në hartë . Më herët, në vitin 2018, Dua dhe babai i saj, Dukagjin Lipa, ndihmuan në organizimin e festivalit të parë të madh muzikor në Kosovë . Z. Lipa, gjithashtu një muzikant, tha se ata synojnë të tregojnë se sa bollëk mund të jetë Kosova, një vend ku është me të vërtetë e mundur të kalosh një kohë të mirë… për ta bërë të njohur përtej thjesht konflikteve në rajon.
Platforma që Lipa dhe Ora kanë si të famshëm, ka fuqinë të ndikojë në perceptimet e njerëzve. Ata e bëjnë këtë duke e drejtuar vëmendjen drejt çështjeve të tilla si pavarësia e Kosovës, e cila normalisht nuk do të ishte në qendër të vëmendjes. Gjithashtu, siç thekson John Parmelee, Asistent Profesor në Universitetin e Floridës së Veriut , të famshëm mund të ndikojnë dhe të formësojnë mbulimin e mediave të lajmeve falë mediave sociale. Në fushatën zgjedhore të 2016-ës, supremacia e Donald Trump mbi mediat sociale e lejoi atë të formësonte axhendën e lajmeve.
Një shembull tjetër është i ashtuquajturi efekt Oprah. Në zgjedhjet presidenciale të Partisë Demokratike të vitit 2008, Oprah Winfery mbështeti fushatën e Barack Obamës. Një analizë tregon se mbështetja e Winfery i solli Obamës nga 420,000 deri në 1,600,000 vota të reja. Kjo ndërhyrje e ndihmoi Obamën të fitonte zgjedhjet presidenciale dhe më pas zgjedhjet presidenciale. Në të kundërt, një sondazh i opinionit në SHBA tregon se 89 për qind e pjesëmarrësve janë përgjigjur negativisht nëse të famshëm mund të ndryshojnë preferencat e tyre të votimit. Për shembull, miratimi i Taylor Swift për kandidatin për Senatin Amerikan Phil Bredesen në 2018 nuk i ndihmoi demokratët të fitonin në Tenesi, ndërkohë që e bëri atë më pak të popullarizuar me Donald Trump dhe partizanët e tij. Megjithatë, sondazhi nuk tregon të gjithë historinë. Gjatë asaj kohe janë regjistruar 212 871 zgjedhës të rinj, kryesisht në grupmoshën 18 deri në 24 vjeç. Për më tepër, 69 për qind e së njëjtës grupmoshë votuan për Bredesen. Me pak fjalë, përfshirja e të famshmëve në politikë mund të mos jetë e mjaftueshme për të ndryshuar opinionet ekzistuese të njerëzve, por ende ka potencial për të ndryshuar perspektivat.
Në të vërtetë, shumica e njerëzve nuk ndalen në çështjet diplomatike të Kosovës. Megjithatë, këngëtaret ndërkombëtare si Lipa dhe Ora, të cilët e përkufizojnë veten si kosovarë, mund të tërheqin vazhdimisht vëmendjen për gjendjen e vështirë të Kosovës./dosja
