Besartë Elshani
“Peppa Marriti Band” ruan rrënjët e tij duke kombinuar këngën tradicionale arbëreshe me ritmet e rockut. Koncerti i së dielës në Prishtinë ka qenë një lloj ilustrimi i këtij lloj aktivizmi të tij me art, në kuadër të programit të edicionit të 43-të të Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare. Veshjet, ritet kulturore, gatimet e mbi të gjitha gjuha, janë prej zakoneve që arbëreshët ruajnë. Arbërishten e kanë shqiptuar nëpërmjet vargjeve në këngët e tyre tradicionale e ato origjinale të bendit.
Përtej pasionit e talentit, për një grup arbëresh muzika është formulë për të ruajtur identitetin. Është mision për të kultivuar e promovuar gjuhën e kulturën arbëreshe që ka arritur të ruhet për pesë shekuj me radhë. “Peppa Marriti Band” ruan rrënjët e tij duke kombinuar këngën tradicionale arbëreshe me ritmet e rockut. Koncerti i së dielës në Prishtinë ka qenë një lloj ilustrimi i këtij lloj aktivizmi me art, në kuadër të programit të edicionit të 43-të të Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare.
Veshjet, ritet kulturore, gatimet, e mbi të gjitha gjuha, janë prej zakoneve që arbëreshët i ruajnë. Arbërishten e kanë shqiptuar nëpërmjet vargjeve në këngët e tyre tradicionale e ato origjinale të bendit.
Koncerti në “Mensën Ramiz Sadiku” në Prishtinë, siç është bërë një lloj rituali që hapjet të jenë të lehta, edhe ky i grupit arbëresh ka qenë i tillë. Kësisoj ka qenë kënga “Ka vreshta” si uverturë e koncertit gati dyorësh. “Ohj Manu Chao!”ka qenë kënga me të cilën ka nisur seria e shpërthimeve muzikore e vokaliste. Me vargjet e këngës “Me gustas tu” të artistit Manu Chao ka jehuar edhe ajo shqipe.
Tri kitara, dy prej tyre elektrike, ilustrojnë me ritme vargjet dhe ato kryesisht mbajnë vijën melodike. Bateritë nga Enzo Astone i kanë dhënë dramë e dinamikë ndërsa violina, veçantia e këtij bendi rock, i ka dhënë natyrë melankolike me lojën e Pino Muranos. Me kitarë akustike e këndim ka qenë Angelo Konte, Antonio Castrovillari me kitarë elektrike e Demetrio Corino si vokal mbështetës e me bas-kitarë.
Kanë kënduar këngët “Ajëret”, “Këndo!” e Vjershët”. Si dëshmi se në zemër mbajnë edhe traditën e këngës nga këto anë, nga repertori i tyre kanë buruar këngët “25 gërsheta” dhe “Xhamadani vija-vija”.
Energjia e tyre në skenë është elektrizuese. Ata kanë kërkuar që publiku t’i bashkohet performancës së tyre me duartrokitje. Publiku i është përgjigjur pozitivisht. Ka bërë edhe më shumë. Ka rrokur vallen duke hedhur hapat duke ndjekur meloditë e këngës së grupit “Peppa Marriti” nga Shën Sofia e Epirit të Kalabrisë.
Veçantia ka qenë kënga “Lule, lule”. Fillimisht e kënduar në frymë tradicionale, një tjetër kapitull i veçantë i kësaj perle arbëreshe ka qenë versioni në frymë ‘blues’. Këngët e radhës kanë qenë “Shahali”, “Një petrit”, “Poezia” dhe “E para”.
“Jemi shumë të gëzuar që jemi këtu, kemi emocione”, ka thënë midis performancës frontmeni i bendit “Peppa Marriti”, arbëreshi Angelo Konte.
Violinisti italian Pino Murano e ka konsideruar përvojë të bukur koncertin.
“Është shumë e rëndësishme sepse gjenerata e re mund të kapë këtë kulturë jo vetëm nga tregimet e gjyshërve dhe të afërmve të tyre”, ka thënë ai shkurt për KOHËN.
Këngët origjinale janë sjellë në italisht. Programi ka vijuar me këngët “Jo so pazzo” dhe “Voglio vederti danzare”, ndërsa tradita kalabreze është thelluar në këtë koncert me këngët “Na vekkiarella”, “Brigante”, “Mos më harro”, “Rrini mirë se jam e vemi” dhe “Putora”.
Grupi me këngë edhe ka dërguar mesazhe tek publiku. Prej këtyre këngëve të repertorit të tyre, njëra prej këngëve thërret ndaljen e luftërave e një tjetër i këndon lirisë.
Në korrik të vitit të kaluar, grupi ka qenë në Mitrovicë ku ka mbajtur koncert në ngjarjen e quajtur ““Arbëreshët në Mitrovicë ‘24”, që u mbajt për dy ditë nën moton “Gjaku i shprishur s’u harrua”.
“Ka ndryshime artistike, por ndiejmë energji të madhe nga njerëzit në të dy herët. Akustika ndryshon, por energjia e madhe është e përbashkëta. E dhamë më të mirën nga vetja për këtë koncert”, është shprehur arbëreshi Antonio Castrovillari, i cili në koncert ka luajtur me kitarë elektrike.
Rock-arbëresh është fryma e këngës së tyre. Menaxherja e bendit, Maria Teresa Conte, ka thënë se qëllimi është të promovojnë gjuhën dhe traditën arbëreshe përmes muzikës, këtë pasuri të gjallë që jeton prej më shumë se pesë shekujsh në jug të Italisë.
“Idetë e tyre janë të bashkojnë rrënjët e rokut me kulturën arbëreshe duke sjellë në skenë një muzikë moderne dhe e lidhur me traditën. Gjatë viteve kanë marrë pjesë nëpër shumë festivale të rëndësishme në Itali, Shqipëri, Kosovë. Kanë publikuar tri albume dhe disa videoklipe dhe muzika e tyre është transmetuar në shumë emocione televizive italiane dhe shqiptare”, ka thënë ajo në skenë derisa ka prezantuar grupin.
“Bendi është udhëtim muzikor që bashkon të kaluarën dhe të tashmen duke sjellë në çdo skenë energji, emocion dhe dashuri për rrënjët arbëreshe. Mbani mend nga vini, vendin, rrënjët tuaja”, ka vazhduar ajo më tej.
Grupi ‘Peppa Marriti’ u formua në Santa Sofia d’Epiro në vitin 1991. Kanë marrë pjesë në festivale të shumta si “Arezzo Wave”, “Invasioni”, “Adriatico-Mediterraneo”, “Sonica” e të tjerë në Itali, “BunkerFest” në Tiranë, si dhe në Përmet e Gjirokastër, gjer në Universitetin e New Yorkut.
Në vitin 2005 publikuan albumin “Rokarbëresh”, “Këndò!” në vitin 2009 dhe “Ajëret” më 2017.
“Mbi një bazë tipike muzikore rock, koncertet e grupit hapen ndaj tingujve ballkanikë (të theksuar nga përdorimi i violinës), me referenca ndaj këngëve tradicionale (Vjersh) dhe vazhdojnë në botën e muzikës popullore dhe bashkëkohore”, shkruhet në prezantimin e bendit.
E muzika është njëra formë e kulturës shqiptare që vjen tradicionalisht në kuadër të Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare që edhe sivjet, për të 43-tën herë, e bën Prishtinën qendër për albanologët e huaj.
Profesoresha Lindita Sejdiu-Rugova, e cila sivjet e drejton Seminarin, ka thënë se kanë tentuar disa herë që ta sjellin bendin në Prishtinë.
“Ka dhjetë vjet që po e presim këtë koncert. ‘Peppa Marriti Band’ kanë qenë disa herë të planifikuar për të ardhur në Prishtinë. I kam takuar për herë të parë në Kalabri, nëse nuk gaboj, në vitin 2016, dhe atje jemi takuar dhe u kam premtuar që do të vijnë në Kosovë. Ja ku janë: tre arbëreshë, dy italianë dhe një arbëreshe që e menaxhon grupin”, ka thënë ajo.
Nëpërmjet muzikës rock pesëshja luan rolin sublim: ruan gjuhën dhe kulturën e arbëreshëve të Italisë. /koha. net
