Aleancat Serbo-Osmane dhe rëndësia e serbëve për sundimin osman

Aleanca dhe roli i serbëve në sundimin Osman. Lista e gjatë e betejave që nënshtruan jo vetëm Ballkanin

Sot lexojmë rëndom një perqasje që më së shumti ngroh zemrat e atyre shovinistëve ultranacionalistë, që historinë e njohin vetëm permes monitorit të telefonëve, se gjoja elementi serb paskesh mbrojtur Europen nga islamizimi apo nga osmanizimi. …

Përse këmbengulin të genjejnë kaq hapur. Kjo përvecse është injorancë qesharake, është një demagogji qartazi shoviniste. Se pari nuk ka pasur një shtet serb, por principatë ose despotat serbo-sllav dhe së dyti, sidomos pas betejës së Fushe-Kosovës, të afërmit e car Llazarit dhe paria e fisnikërisë u shitën dhe nënshtruan tërësisht tek osmanët. Këmbyen martesa të nivelit të lartë duke u bërë arsyeja kryesore përse osmanët sunduan në ëe gjithë rajonin, për kaq gjatë. 

Marrëdhëniet midis serbëve dhe Perandorisë Osmane gjatë periudhës së pushtimeve osmane në Ballkan shfaqen në forma të ndërlikuara bashkëpunimi dhe rezistence. Serbët luajtën një rol të rëndësishëm në zgjerimin dhe konsolidimin e sundimit osman, herë si vasalë të bindur dhe herë si kundërshtarë dinakë. Me poshte le te shqyrtojme betejat dhe ngjarjet kryesore ku ndikimi serb ishte evident, duke përdorur referenca të bazuara në historiografinë moderne.

Aleancat Serbo-Osmane dhe betejat ku turkë e serbë u reshtuan bashkë

Pushtimet e Despotatit të Artës (1381–1384)

Në këtë periudhë, osmanët filluan zgjerimin drejt rajoneve të Epirit, që përfshinin zona të Greqisë dhe Shqipërisë. Serbët, nën udhëheqjen e Despotit Simeon Uroshi, kishin interesa të forta në këtë rajon. Përplasjet midis osmanëve dhe serbëve për kontrollin mbi Despotatin e Artës rezultuan në bashkëpunim të kufizuar, kryesisht për të ruajtur pozitat e tyre strategjike.

Beteja e Bileçës (1388)

Kjo betejë shënoi një fitore të rëndësishme për forcat boshnjake kundër një ushtrie osmane të përbërë pjesërisht nga trupat ndihmëse serbe. Megjithëse kjo betejë u zhvillua në Bosnje, ajo ilustron kompleksitetin e marrëdhënieve midis osmanëve dhe vasalëve të tyre serbë.

Beteja e Kosovës (1389)

Një nga momentet kyçe të historisë ballkanike. Pas humbjes në këtë betejë, shumë fisnikë serbë u bënë vasalë të Perandorisë Osmane. Lazar Hrebeljanoviçi, prijësi serb, u vra, ndërsa disa fisnikë të tjerë, si Brankoviçët, vendosën marrëdhënie vasaliteti me sulltanin. Ky bashkëpunim lehtësoi zgjerimin osman në Ballkan dhe ofroi burime të vlefshme ushtarake dhe ekonomike për Portën e Lartë.

Rrethimi i Tërnovës (1393)

Tërnova, kryeqyteti i Bullgarisë së atëhershme, ra nën sundimin osman me ndihmën e forcave ndihmëse ballkanike, përfshirë serbët. Fisnikët serbë, tashmë të nënshtruar ndaj osmanëve, luajtën një rol logjistik në këtë fushatë.

Beteja e Nicopolis (1396)

Një nga betejat më të rëndësishme midis osmanëve dhe kryqtarëve evropianë. Trupat serbe nën urdhrat osmane kontribuan në fitoren e Sulltan Bajazitit kundër kryqtarëve të udhëhequr nga Sigismundi i Hungarisë.

Pushtimi Osman i Bosnjës (1398)

Bosnja ra nën sundimin osman pas një serie fushatash të suksesshme, ku disa njësi ndihmëse serbe u përfshinë për të lehtësuar marshimin e ushtrive osmane drejt perëndimit.

Beteja e Ankarasë (1402)

Disfata e Bajazitit I kundër Timurit krijoi një vakum pushteti, duke lejuar disa princër serbë të rikuperonin autonominë e tyre për një periudhë të shkurtër.

Rrethimi i Selanikut (1422–1430)

Gjatë këtij rrethimi, trupat serbe bashkëpunuan me osmanët për të siguruar fitoren e tyre kundër forcave veneciane dhe greke.

Betejat e Kosovës (1448) dhe Rënia e Kostandinopojës (1453)

Në këto ngjarje, trupat serbe ndihmuan në ruajtjen e pozicioneve osmane në Ballkan dhe Azinë e Vogël, duke përforcuar rolin e tyre si vasalë strategjikë.

Rrethimet dhe betejat e mëvonshme

Në betejat e Vjenës (1529), Budës (1541), Pestit (1541), dhe të tjera, serbët vazhduan të shërbejnë si një pjesë integrale e forcave osmane, duke siguruar burime dhe fuqi njerëzore.

Rebelime dhe Revolta

Pavarësisht bashkëpunimit të herëpashershëm, serbët shpesh ngritën krye kundër osmanëve, siç dëshmohet në revoltën e Pirotëve (1834) dhe ngjarjet e tjera të ngjashme, ku duhet nenvizuar fakti se pati forca te shumta serbe perkrahe atyre osmane.

Roli i serbëve në fushatat dhe administratën osmane ishte thelbësor, sidomos në fazat e hershme të zgjerimit osman në Ballkan. Megjithatë, marrëdhënia e tyre ishte e mbushur me kontradikta, duke reflektuar tensionet midis dëshirës për autonomi dhe presionit të fuqisë osmane./usalbanianmediagroup.com

Burimet per lexim te metejshem

1. Fine, John V. A., The Late Medieval Balkans
2. Malcolm, Noel, Kosovo: A Short History
3. Babinger, Franz, Mehmed the Conqueror and His Time