Jusuf Buxhovi
Këto ditë, Muzeu i Beogradit, në një aukcion në Londër, bleu pikturën e njohur “Bashibozuku” të piktorit Paja Jovanoviq. Blerja e kësaj pikture në një shumë prej mbi 400 mijë funta dhe sjellja në Beograd, u përcoll me një propagandë denigruese ndaj shqiptarëve, që sjell “Danasi”, meqë, sipas kësaj pikture, ata identifikohen bashibozukë, të cilët, i shërbyen Perandosë Osmane për zullum ndaj “rajës” së krishterë dhe të serbëve në “Serbinë e vjetër” Kosovën e sotme!
Pa hy në faktin se këtu ka edhe të vërteta sa i përket rendit bashibozuk, që si mercenarë ka përfshi të gjithë popujt e perandorisë osmane, ku ka pasë edhe të krishterë, fokusimi vetëm te shqiptarët, nuk mund të shihet i shkëputur nga pretendimi i njohur serbomadh se shqiptarët gjatë perandorisë osmane si jeniçer dhe bashibozuk kanë rrënuar etninë serbe në Kosovë, e cila është detyruar nga zullumi arnaut të shpërgulet! Pra, kjo anatemë, duhet t’i sherbejë konceptit të njohur hegjemonist serb nga shekulli XIX, që krahas gënjeshtrës rreth të ashtuquajturit shtet mesjetar serb në Kosovë, që nuk ka ekzistuar dhe krahas gënjeshtrës rreth të ashtuquajturës Kishë Autoqefale serbe nga shekulli XIII, që po ashtu nuk ka ekzistuar pos një autonomi e përkohshme e Peshkopatës së Rashës (më vonë Zhiqes) nga Peshkopata e Ohrit, çfarëdo tjetër nga kultura dhe jeta shpirtërore, shoqërore dhe politike e shqiptarëve nga mesjeta e këndej, të paraqitet jashtë kontekstit historik, pra si e shkapërderdhur nëpër etni të tjera (siç pretendon historiani Shmitt), e mjegulluar dhe pa vazhdimësi historike e tërësi etnike e të ngjashme.
Edhe pse këto gënjeshtra, pak a shumë, historiografia botërore ka filluar t’i shohë, megjithatë, historiografia hegjemoniste serbe, e mbështetur mbi projektin e njohur të “Naçërtanjës” së Garashanint të viti 1844, me anën e falsifikimeve dhe të shëndërrimit të miteve në histori (siç është ai i Kosovës e të ngjashme), ka vepruar në mënyrë aktive dhe vazhdon ta bëjë këtë, gjithnjë duke u përqendruar që të ndëpresë çfarëdo lidhjeje të shqiptarëve me antikitetin në kuadër të mbretërisë së tyre të Dardanisë, ku në shekulli IV u zyrtarizua edhe krishtërimi, dhe me mesjetën e mesme dhe atë të vonshme, në mënyrë që vetëm gjatë perandorisë osmane ata të “shfaqen” si ardhacak dhe si mercenarë në sherbim të kësaj perandorie!
Natyrisht se këtij falsifikimi i është dashtë binomi të dy formulave mashtruese: asaj të shtetit mesjetar serb dhe të autoqefalisë së kishës ortodokse serbe nga vitit 1217. Falsifikimi i parë mbështetet te despotati i Rashës dhe Nemanjajt, ndonëse nga burimet meritore bizantine bëhet fjalë për një despotat si shumë të tjerë gjatë rrethanave të Bizantit, i ngritur fillimisht nga Vatikani për qëllime që t’i krijohej një baraspeshë me krishterimin ortodoks në pjesën qendrore të Ilirikut pas ndarjes së tyre në vitin 1054 dhe më vonë dhe, gjatë kohës së zhupanit të madh Stefan Dushani, i përkrahur nga Bizanti për të mos lejuar forcimin e katolicizmit në Ilirik. Në të gjitha dokumentet meritore të kohës (ato të perandorëve Porfirogenti dhe Kantakuzeni, të kronistëve të njohur Pahemije, Kristobulus dhe të tjerë), kemi despotatin ose zhupaninë e Rashës si Rascia, Rasie e të ngjashme, po askund Mbretëri Serbe. Termi “mbretëri serbe” si titull kishtar, shfaqet vetëm në zhititë (jetëshkrimet) e Hilandarit dhe të klerikëve të tjerë ortodoksë, të falsifikuara në shekullin XIX nga shkolla sllaviste e Vjenës e drejtuar nga Shafariku e deri te Jastrebovi rus, për ç’gjë dëshmon më së miri historiani serb i shekullit XIX I. Ruravac, e që vula më bindëse e këtij falsifikimi ordinar shfaqet te vepra e K. Novakoviqit “Zakonik Stefana Dushana, cara srbskog” (Kodi i Stefan Dushanit, perandorit serb) të botuar në viti 1908 dhe shumë herë të ribotuar, me ç’rast, në hyrje, në faqen 4, Novakoviq thotë se “Kanuni i Dushanit, që e sjell, nuk është i mirëfillti, nga shekulli XIV, po nga një harrnim kujtimesh nga një prift ortodoks serb nga Prizreni si dhe nga disa mësues të Bogoslovisë së Prizrenit”! Ky falsifikim me 16 versione të tjera të “Zakonikut” të Dushanit, mbi të cilin ndërtohet e gjithë godina e të ashtuquajturit shetet mesjetar serb, në shumë universitete meritore botërore (SHBA, Britani të Madhe dhe gjetiu) është vlerësuar si jokredibil.
Ngjashëm ndodhë edhe me mashtrimin rreth të ashtuquajturës autoqefali të Kishës Ortodokse serbe nga viti 1217, që poashtu, nga burime kredibile historike nga vetë Patriarkana e KOnstatinopojës, është demantuar me faktin se kjo autoqefali ka ndodhur tetë shekuj më vonë, në vitin 1923 pasi që ndërkombëtarisht të jetë formuar Mbretëria Serbe-Kroate dhe Sllovene.
Por, përkundër këtyre fakteve që mund t’u shtohen edhe shumë e shumë të tjera, që vinë pandërprerë nga Akademia Serbe e Arteve dhe e Shkencave (SANU), Kisha Ortodokse Serbe, Muzeu i Beogradit e të tjera dhe mbi këtë diskurs vazhdojnë të përhahpen me të madhe nëpër botë, akademitë në Tiranë dhe Prishtinë si dhe institutet e historisë dhe të albanologjisë në Tiranë dhe Prishtinë, nuk reagojnë veçse vazhdojnë mbllaqitjen e këtyre gënjeshtrave! Ndërsa Serbia dhe mekanizmat e saj kulturor dhe akademik, siç ndodhi vitin e kaluar kur në SHBA botoi monografinë me mbi njëmijë faqe “Kishat ortodokse serbe në Kosovë”, së cilës iu bë bujë e madhe në shumë univetsitete amerikane, dhe siç ndodhi këto ditë në Londër, me rastin e blerjes së pikturës së njohur të Paja Jovanoviqit, peshqeshin e njohur të përvetësimit të krishterimit ortodoks në Kosovës, sipas pakos së Ahtisarit, do t’i njihen “tapitë shpirtërore dhe ato historike” në Kosovë, pra këtë realitet vazhdon ta shfrytëzojë për njollosjen e shqiptarëve në përputhje me shpifjet dhe fymjet e Vladan Gjorgjeviqit, Cvijiqit dhe të tjerëve, si “mbetje fanatike otomane” dhe “zullumçarë të rrezikshëm për qytetërimin perëndimor”!
Kjo anatemë, u përdor edhe në Londër, po edhe në Beograd me rastin e blerjes së pikturës së Paja Jovanoviqit “Pushimi i Bashibozukut”. Në Prononcimin e Muzeut të Beogradit, rreth kësaj pikture, për bashibozukët thuhet se ishin mercenarë kryesisht nga radhët e shqiptarëve e të kurdëve, të paguar mirë për të ushtruar terror ndaj popullsisë së krishterë, “rajës”, veçmas ndaj asaj serbe në “Serbinë e vjetër”.
Ky veprim i Beogradit dhe të ngjashmit, ndonëse nuk mund të ndryshojnë ato që në bisedimet e Vjenës, nga klasa e papërgjegjshme politike dhe të një grupi historianësh, arkeologësh dhe kulturologësh që mori pjesë në këto bisedime dhe u shpërbylen me honorare të majme dhe tituj “akademik” dhe poste universitare, iu dhuruan Serbisë, megjithatë duhet ta vetëdijësojnë politikën aktuale të Kosovës, që në aranzhmanet e ardhshme politike, ku bie edhe statusi i kishës ortodokse në Kosovë, me protokollet e decentralizimit të viteve 2013-2016, tashme me tretmanin e eksterritorialitetit, sa më parë të aprovojë ligjin për bashkësitë fetare, me ç’rast, kisha ortodokse serbe do të trajtohet si bashkësitë tjera fetare, ndërsa objektet e kultit, që ajo tashmë i ka përvetësuar, me një marrëveshje me ndërkombëtarët, të fitojnë tretmanin e “pasurisë së hapur kulturore ” për të gjithë qytetarët, siç ndodh me të ngjashmet kudor në Europë, të hapura dhe jo të mbesin peng i klerikëve serb në sherbim të politikave hegjemoniste dhe luftënxitëse, apo të shndërrimit të tyre në depo municioni, siç ndodhi me manastirin e Banjës para pak kohësh!
Kosova, pra, sot më shumë se kurrë, ka për detyrë që të neutralizojë sa më shumë që të jetë e mundur, fuqinë e kishës ortodokse serbe në Kosovës, në mënyrë që ajo të mos shfrytëzohet për qëllime politike, siç ka ndodhë dje dhe po ndodh edhe sot.
