Ruajtja e pastërtisë së gjuhës shqipe pa e humbur pasurimin, ka qenë njëri prej konstatimeve e kërkesave në aktivitetin “Gjuha, shoqëria, e ardhmja”, të mbajtur të hënën në Tiranë, organizuar prej Qendrës Kombëtare e Librit dhe Leximit në bashkëpunim me Muzeun Historik Kombëtar me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Gjuhës Amtare. Diskutimi mbi gjuhën, diversitetin gjuhësor dhe kulturor kanë qenë shtyllat e këtij aktiviteti.
Alda Bardhyli, drejtoreshë e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, pasi ka kujtuar se 20 shkurti, Dita Ndërkombëtare e Gjuhës Amtare qe shpallur nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara në vitin 1999, ka thënë se në këtë datë, pothuajse të gjitha vendet anëtare të OKB-së organizojnë tubime ndërgjegjësuese në mbrojtje të diversitetit kulturor e të gjuhës amtare. Sipas tij, pikërisht edhe ky takim ka në qendër reflektimin mbi nevojën e mbrojtjes së gjuhës shqipe, prandaj edhe është quajtur “Gjuha, shoqëria, e ardhmja”, për të diskutuar mbi rëndësinë e gjuhës dhe diversitetin kulturor që ajo mbart.
“Ruajtja e pastërtisë së gjuhës shqipe, pa humbur pasurimin që i jep koha, mendoj se është një detyrë morale jo vetëm e institucioneve përgjegjëse, por edhe e shoqërisë dhe individit”, ka thënë Bardhyli, citojnë mediat në Shqipëri. Pjesë e familjes së gjuhëve indoevropiane, shqipja, sipas saj, ka tërhequr vëmendjen e filologëve të huaj për mundësinë e pafundme të shprehjes, forcën dhe peizazhin e saj të brendshëm.
“Me një strukturë të thellë shqipja u ka mbijetuar presioneve historike duke ruajtur thellësisht identitetin e saj, por fatkeqësisht sot ajo është vënë përballë një sërë presionesh që po dëmtojnë identitetin e saj duke përmendur gjuhën e përdorur në diskursin publik, fjalët e huaja të ardhura në gjuhën shqipe, gjuha e përdorur nga politika e media etj. Ndaj ky takim ka në thelb ndërgjegjësimin në ruajtjen e një lloj pastërtie të shqipes dhe identitetit të saj”, ka theksuar Bardhyli.
Gjuhëtari Gjovalin Shkurtaj ka evidentuar disa problematika që prekin gjuhën shqipe në ditët e sotme duke e vënë theksin tek ndikimi i fjalëve të huaja, që duhet të jetë i kontrolluar dhe vetëm atëherë kur është thellësisht i nevojshëm dhe për rëndësinë që i duhet dhënë studimit të gjuhës në shkolla.
“’Për dëshirën për të folur shqip e të papërzier është derdhur edhe gjak’, ka thënë Naimi, ndaj gjuha shqipe është simbol i bashkësisë etnike të shqiptarëve dhe duhet të marrë një rëndësi të veçantë”, ka thënë Shkurtaj. Kolegu i tij, Xhevat Lloshi, në fjalën e tij ka theksuar se “pas 50 vjetësh gjuhën e sotme duhet parë të përdorur në rrethana të reja.
“Duke shpresuar të bëhemi pjesë e Bashkimit Evropian, gjuha shqipe do të jetë pjesë e të gjitha dokumenteve zyrtare ndaj kujdesi ndaj gjuhës shqipe sot duhet të përkthehet si kujdes për t‘ju shërbyer shqiptarëve në nivel kulturor e kombëtar”, ka thënë ai. Sipas Loshit, duke qenë se kanë ndryshuar format e komunikimit, hyrja e fjalëve të huaja dhe përdorimi i saj gjerësisht në mjetet elektronike si një formë e re komunikimi duhet treguar një kujdes i madh në ruajtjen e pastërtisë dhe identitetit të gjuhës.
Studiuesja Anila Omari u shpreh se kohët e fundit vihen re ndryshime të shpejta dhe të vrullshme në gjuhë.
“Aq sa na bëjnë të mos njohim fytyrën e vërtetë të saj. Këto problematika na bëjnë t’i kthejmë sytë nga arsimi dhe rëndësia e tij në edukimin e brezave të rinj. Problemet e gjuhës sot prekin shumë rrafshe: atë morfologjik, sintaksor dhe drejtshkrimor, si në rastin e përdorimit të apostrofës apo trajtave të bashkuara ku shihen shpesh gabime”, ka thënë ajo.
Linda Meniku ka theksuar se “për ruajtjen e gjuhës shqipe në diasporë dhe brenda vendit duhet hartuar politikë për ruajtjen normative të gjuhës standarde.
“Është me rëndësi ruajtja e identitetit kombëtar, ndaj duhen bërë studime të përhershme në fushën e gjuhës, prandaj duhet të kemi të rinj, studiues të apasionuar dhe të interesuar për këtë fushë”, ka thënë Meniku.
